Vetten
Vetten zijn een belangrijk onderdeel van je voeding. Ze worden door je lichaam als bouwstof en als brandstof gebruikt.
Vet beschermt de organen, maar beschermt ook het lichaam tegen kou. Ook zorgt vet voor de opname van sommige – in vet oplosbare – vitamines. Sommige vetten kunnen niet door het lichaam worden gemaakt, en moeten door voeding binnenkomen. Dit zijn de essentiële vetzuren.
Vet is gezond
We zijn de laatste dertig jaar bang gemaakt voor vetten. Vetten zouden ons dik maken en slecht zijn voor hart- en bloedvaten. Mede daardoor zijn we steeds minder vetten gaan eten. Echter, het aantal mensen met overgewicht neemt alleen maar toe. Meer dan de helft van alle Nederlanders is te zwaar en per dag sterven er 58 vrouwen en 51 mannen aan hart-en vaatziekten. Uit diverse onderzoeken blijkt nu dan ook dat niet vetten maar (geraffineerde) koolhydraten (suikers) de veroorzakers zijn van obesitas en hart- en vaatziekten.
Weetjes over vetten
- Vet levert energie aan het lichaam: elke gram vet bevat 9 kilocalorieën (kcal). Ter vergelijking: koolhydraten en eiwitten leveren 4 kcal per gram en alcohol 7 kcal.
- Vet uit eten dat je niet gelijk gebruikt als energiebron wordt makkelijk omgezet in lichaamsvet. De opslag van vet kost nauwelijks energie. Lichaamsvet is bedoeld als energievoorraad, als bescherming voor je organen en tegen de kou.
- Het lichaam kan de meeste vetzuren zelf maken, maar een aantal niet. Vetzuren die je lichaam niet zelf kan maken heten essentiële vetzuren. Linolzuur en alfalinoleenzuur zijn essentiële vetzuren.
- Cellen hebben vetzuren nodig als bouwstenen. Ook beschermen vetzuren je cellen tegen ongewenste indringers. Verder heeft het lichaam ze nodig om je ogen, je hersenen en je spieren goed te laten werken.
Kortom, vetten zijn noodzakelijk voor je lichaam om goed te functioneren. Een gebrek aan bepaalde vetten wordt zelfs in verband gebracht met aandoeningen als chronische ontstekingen, gedragsstoornissen, leerproblemen, huidaandoeningen en de werking van ons immuunsysteem.
Hoeveel vet is nodig?
Het Voedingscentrum adviseert om 20-40% van de dagelijkse energie-inname uit vetten te laten bestaan. Iemand die 2000 kcal per dag eet en drinkt zal dus 400-800 kcal uit vetten moeten halen. Dit komt neer op 44-88 gram vet per dag.
Welke vetten kies ik?
Voor een gezond lichaam is het belangrijk dat je gevarieerd eet en dat de verhouding tussen de verschillende vetten die je binnenkrijgt in balans is. In Nederland eten we overwegend te weinig vetten uit vis, olijfolie en noten en eten we teveel transvetten. Transvetten ontstaan bij het industrieel gedeeltelijk harden van vloeibare vetten en oliën en komen voor in margarines, kant- en klaarpakjes voor sauzen en soepen, koek, snoep, chips, droge koffiemelkpoeder e.d. Deze producten dienen dus zoveel mogelijk vermeden te worden.