Word je dik van brood?
Ik denk dat de meest gestelde vraag in onze praktijk is: “Word ik dik van brood?” Een mooie aanleiding om daar wat dieper op in te gaan dus! In deze blog leggen we uit of je van brood dik wordt, geven we een toelichting op insulineresistentie en leggen we uit welke broodsoorten er zijn. Overigens schrijven we in het artikel over brood, maar geldt dit ook voor andere graanproducten zoals bijvoorbeeld pasta.
Word je dik van brood?
Het korte antwoord op deze vraag is nee. Maar tegelijkertijd kan teveel brood wel bijdragen aan overgewicht. Dat zit zo: De mens is circa 10.000 jaar geleden begonnen met het verbouwen van granen. De voornaamste reden hiervoor was dat we een goedkoop product moesten hebben waarmee de massa gevoed kon worden. Mensen werkten de hele dag op het land en hadden dus simpelweg brandstof nodig. Graan bleken de ideale brandstof voor het menselijk lichaam; het vulde goed en zorgde voor volop energie. Al die jaren aten we veel brood en had vrijwel niemand overgewicht. Echter, de laatste 50 jaar gaat het mis. Door de opkomst van supermarkten eten we steeds meer “lege” koolhydraten uit snoep, koek, fruitrepen, ontbijtkoek en andere bewerkte producten. Aan veel van deze producten is ook nog eens suiker toegevoegd. Daarnaast zijn we steeds minder gaan bewegen; we pakken steeds vaker de auto en hebben steeds vaker een zittend beroep. We verbranden dus steeds minder brandstof uit loolhydraten, waardoor ons lichaam het overschot opslaat als vet. Daarnaast heeft een overschot aan koolhydraten ook een negatieve invloed op insulineresistentie.
Wat is insulineresistentie
Kort gezegd houdt insulineresistentie in dat je lichaam steeds meer insuline moet aanmaken om de koolhydraten uit je voeding te verwerken. Hoe meer suikers en hoe meer koolhydraten je eet, hoe vaker je lichaam het hormoon insuline afgeeft. Dit hormoon helpt je om koolhydraten om te zetten in energie. Op zich hartstikke gezond, maar je kunt je voorstellen dat als je de hele dag door veel koolhydraten eet én weinig beweegt, dat je lichaam meer insuline moet aanmaken dan wanneer je veel beweegt en amper koolhydraten eet. Wellicht vraag je je nu af wat dat voor relatie met je gewicht heeft. Dat zit zo: uit steeds meer onderzoeken blijkt dat het hormoon insuline bijdraagt aan de opslag van vet. Hoe meer insuline je aanmaakt, hoe meer vet je opslaat. Overigens is insulineresistentie de voorloper van diabetes type 2: een welvaartsziekte die vaak wordt veroorzaakt door een ongezonde leefstijl.
Niet alle koolhydraten zijn hetzelfde
Brood wordt nog te vaak over één kam geschoren. Als je voornamelijk wit brood eet (lees vooral ook de volgende alinea, want veel soorten brood blijken gewoon wit brood met een kleurtje te zijn), dan maakt je lichaam meer insuline aan dan wanneer je volkoren brood eet. En suiker bijvoorbeeld zorgt er voor dat je lichaam nóg meer insuline moet aanmaken. Het gevaar hiervan is dat je vaak niet eens doorhebt dat je suiker binnen krijgt, want het gaat om toegevoegde suikers die in vrijwel alle verpakte producten zitten. Verder maakt ook het tijdstip uit waarop je koolhydraten eet; zo hoeft je lichaam in de ochtend minder insuline aan te maken om koolhydraten te verwerken dan in de avond. Ook maakt het uit waarmee je je brood belegt; kies je voor iets zoets dan heb je een hogere suikerpiek (en dus meer insuline-aanmaak) dan wanneer je voor iets vets of eiwitrijks kiest.
Welk brood is het gezondst
Het standaard brood dat in de Nederlandse supermarkten ligt is een baksel dat wordt gemaakt van meel of bloem, aangevuld met water, een rijsmiddel en bakkerszout. Als granen worden vermalen tot kleine korrels ontstaat er meel. Echter, veel fabrikanten bewerken dit meel en filteren de vezels en vitaminen eruit, tot er alleen bloem overblijft. Bloem levert geen enkele voedingswaarde meer en is feitelijk dus alleen vulling voor je lichaam. Omdat er geen meer vezels in zitten die moeten worden afgebroken, kan je lichaam de koolhydraten supersnel omzetten in glucose. Dit kan in de praktijk nog wel eens voor sterke schommelingen in je bloedsuikerspiegel zorgen. Brood dat is gemaakt van bloem kan je dus beter zoveel mogelijk vermijden. Interessant feitje: ook waldkornbrood en speltbrood zijn vaak gemaakt van bloem. Check dus altijd de ingrediëntenlijst om er zeker van te zijn dat het brood gemaakt is van meel (dit staat dan vooraan in de ingrediëntenlijst). Een handig ezelsbruggetje is dat bloemen leuk zijn voor op tafel, maar dat bloem in je voeding zoveel mogelijk vermeden moet worden.
Welke koolhydraten kan je beter vermijden
Als je af wil vallen (of gewoon gezonder wil eten) is het advies om suiker (oftewel de snelle koolhydraten) zoveel mogelijk uit je eetpatroon te schrappen. Kijk goed naar etiketten en kies vooral voor producten die maximaal 5 gram suiker per 100 gram product bevatten. Kijk daarnaast goed naar de ingrediëntenlijst van brood. Is het brood (of een ander product) gemaakt van bloem? Laat het dan liggen en kies voor een volkoren product. Als je toch graag minder brood en pasta wilt eten (of gewoon eens wilt kijken hoe koolhydraatarme producten je bevallen) is het assortiment van TastyBasics een goede optie. Zij maken producten van whole foods, oftewel hele grondstoffen die niet worden bewerkt. Veel andere producten (zoals bijvoorbeeld linzenpasta) worden eerst tot bloem verwerkt, waardoor er alsnog geen voedingsstoffen meer in zitten.
Conclusie
Als je voor de goede broodsoort kiest, word je hier niet meteen dik van. We zien bijvoorbeeld ook geen betere resultaten bij de cliënten met een koolhydraatarm eetpatroon dan bij de cliënten die wel gewoon brood en pasta eten. Echter, het is wel belangrijk dat de hoeveelheid koolhydraten die je dagelijks eet, aansluit bij je beweegpatroon (en je dus niet teveel brood eet). In Nederland eten we over het algemeen aanzienlijk meer koolhydraten uit brood, rijst en pasta dan nodig is. Daarnaast eten we (veel) te veel suiker. Wil je graag gewicht verliezen? Zorg dan voor de goede verhoudingen op je bord. Vaak bestaan onze avondmaaltijden uit een enorm bord pasta of rijst, aangevuld met een klein beetje groenten. Je kunt beter een enorm bord groenten met een klein beetje pasta of rijst eten. Weet je niet zo goed wat voor jou een goede hoeveelheid koolhydraten zou zijn? Plan dan eens een vrijblijvende afspraak in en we leggen je er alles over uit!